Onderzoek: zo speelt Nederland gezelschapsspelletjes

Het spelen van gezelschapsspelletjes is vandaag de dag nog altijd onverminderd populair. Bijna twee derde van de Nederlanders waagt zich er minimaal eens per maand aan, 27,6% zelfs wekelijks.

Vooral onder volwassenen tot 50 jaar is het spelen van gezelschapsspellen in trek: hiervan speelt 77% minimaal eens per maand een spel, terwijl dit bij 50-plussers ‘slechts’ 52,5% is. Ook verschilt de populariteit per provincie:

… Ruim 9 op de 10 Nederlanders vindt het leuk om een spelletje te spelen.

… Vooral tijdens feestdagen mensen hiervoor te porren zijn: 84,4% waagt zich er dan weleens aan.

… Ook op vakantie het een favoriete bezigheid is, met 83,1% die tijdens hun trip graag de competitie aangaat.

… Driekwart van de Nederlanders zelf spelletjes mee op vakantie neemt. Dit zijn vaak kleine en compacte spellen, die makkelijk in de bagage passen.

Elk jaar komen er nieuwe spellen op de markt. Populaire varianten zijn 30 Seconds, Ticket to Ride, Hitster en Regenwormen. Toch blijven veel Nederlanders nog altijd hangen in de nostalgie: 59,7% van de ondervraagden geeft aan liever een ’traditioneel spel’ te spelen dan een nieuwe variant. Klassiekers zoals Rummikub, Monopoly, Yahtzee en Scrabble zijn dan ook vaste favorieten tijdens een gezellige spelmiddag of -avond.

Hoewel een spelmiddag of -avond vaak erg gezellig is, zijn er soms ook wat irritaties. Het irritantst vinden we het als medespelers niet zuinig omgaan met het spel: kaarten buigen, met vettige handen aan speelstukken zitten of onderdelen slordig behandelen. Ruim 9 op de 10 Nederlanders vindt dit irritant.

Je kent het vast wel: je verliest een spelletje, en je tegenstander zegt met een glimlach: “Ach, meedoen is belangrijker dan winnen!” Maar is dat echt zo? Voor een deel van de Nederlanders niet: ruim 1 op de 6 vindt winnen belangrijker. Vooral voor mannen draait het niet altijd om de gezelligheid, hiervan doet ruim 1 op de 5 mee om te winnen. 

Maar hoe zit het eigenlijk met de winnaarsmentaliteit van volwassenen wanneer zij een gezelschapsspel spelen met een kind? Ook dan zijn er mensen die meedoen om te winnen, namelijk 8,1%. Het grootste deel van de Nederlanders is overigens een stuk coulanter. Van de Nederlanders die weleens een spelletje met een kind speelt, laat 7,4% hen zelfs expres winnen.

Een extra biljet pakken bij Monopoly, stiekem een dobbelsteen opnieuw gooien tijdens of alvast op je kaartje spieken bij 30 Seconds: ruim een kwart van de Nederlanders speelt weleens vals. Vooral mannen nemen het niet zo nauw met de spelregels. Onder hen speelt 31,1% vals, tegenover 20,5% van de vrouwen. Ook verschilt het per provincie hoe nauw de spelregels worden opgevolgd:

Bijna tweevijfde van de Nederlanders heeft moeite met verliezen. Met name mannen trekken liever niet aan het kortste eind: 41,8% is soms of zelfs altijd een slechte verliezer.

Verliezen vinden we soms lastig, maar wat doet het eigenlijk met ons wanneer een medespeler slecht tegen zijn of haar verlies kan? 1 op de 5 mensen wordt fanatieker wanneer zij tegen een slechte verliezer spelen. Slechts 30,3% negeert de situatie.

Om een vervelende sfeer te voorkomen, laat 41,3% van de mensen een medespeler af en toe bewust winnen. En dat is soms maar beter, want een gezellige spelletjesmiddag kan nog weleens uitmonden in ruzie: bij bijna een derde van de mensen is dit eens voorgekomen. De vrede werd meestal snel hersteld, maar bij 4,9% leidde het tot een serieuze ruzie die na het spel nog langer aanhield.

In opdracht van Bungalowparkoverzicht.nl verspreidde Panel Inzicht een enquête onder 1.600 volwassen Nederlanders, in december 2024. De steekproef is nationaal representatief verdeeld op basis van geslacht (man en vrouw), provincie, leeftijd en opleidingsniveau.